Raunhækkun raforkuverðs er 5%

Verð á forgangsorku Landsvirkjunar í heildsölu hefur lækkað að raunvirði um 7% frá því að ný raforkulög voru sett og samkeppni hófst á þeim markaði. Verðið á raforku frá Landsvirkjun hækkaði hins vegar milli áranna 2023 og 2024 um 11% að nafnvirði, 5% að raunvirði, enda hélt framboð ekki í við eftirspurn. Sölufyrirtækin, sem selja orkuna áfram til almennings, hafa öll tryggt sér orku langt fram í tímann, t.d. nær alla orku sem þau þurfa út 2025, svo tímabundin hækkun í krefjandi árferði ætti ekki að hafa mikil áhrif á heildarverð til lengri tíma.

Landsvirkjun hélt upplýsingafund um raforkuverð í dag, undir yfirskriftinni Hvað er að frétta af raforkuverði? þar sem sérfræðingar fyrirtækisins fóru yfir þá meginþætti sem ráða raforkuverði. Þar ræður hagkvæm uppbygging raforkukerfisins mestu, með nýtingu hagkvæmra virkjanakosta, traustri flutningsgetu og skynsamlegum fjárfestingum. Til skemmri tíma hefur vatnsbúskapur mikil áhrif. Innrennsli í lón á stærsta athafnasvæði Landsvirkjunar hefur t.d. verið í lágmarki undanfarin misseri.

Á fundinum kom fram að á undanförnum áratug hefur íbúum landsins fjölgað um 50 þúsund, en á sama tíma hefur ekki verið hafist handa við byggingu stórrar aflstöðvar. Landsvirkjun hefur bent á þetta misræmi árum saman og að spurn eftir orku myndi óhjákvæmilega fara fram úr framboði ef ekkert yrði að gert.

Því hefur verið haldið fram að hækkun á orkuverði á þessu ári kalli á tugprósenta hækkun á orkureikningi almennings. Slíkar fullyrðingar standast ekki. Eins og áður sagði hefur orðið raunlækkun á raforku árum saman en sú hækkun sem varð milli 2023 og 2024 var 5% að raunvirði. Sú hækkun á raforkuverði þýðir alls ekki að raforkureikningur heimila og fyrirtækja hækki um sömu prósentutölu, enda er raforkuverðið sjálft hjá meðalheimili aðeins um 30% af heildarupphæð reikningsins, flutningur og dreifing um 50% og opinber gjöld um 20%.

Á undanförnu ári hækkaði kostnaður við flutning og dreifingu raforku, sem og opinber gjöld. Hjá meðalheimili þýddi þetta samtals 6 þúsund kr. meiri raforkukostnað á ári. Rafmagnið sjálft hækkaði svo um 2 þúsund kr. til viðbótar. Það er því rétt að líta til fleiri þátta en raforkuverðsins þegar rafmagnsreikningur heimilanna er skoðaður.