3 x Francis hverflar knýja orkuvinnsluna.

Rekstur Ljósafossstöðvar hófst árið 1937. Þá voru settar upp tvær vélasamstæður, samtals með 8,8 megavatta afli. Þriðja vélin bættist við árið 1944 og er hún 5,8 megavött. Uppsett afl stöðvarinnar er því 14,6 megavött og raforkuframleiðslan er 105 gígavattstundir á ári.  

Við gangsetningu stöðvarinnar var framboð rafmagns á höfuðborgarsvæðinu fjórfaldað. Möguleiki skapaðist á að nota rafmagnseldavélar í stað kolavéla en rafmagnið í Reykjavík frá Elliðaánum og fyrir tíma Ljósafossstöðvar var einkum notað til lýsingar. Til þess að auka nýtingu á raforku frá Ljósafossstöð gátu heimilin fengið eldavél frá Rafha í áskrift með rafmagninu. 

Eins og nafnið gefur til kynna stendur stöðin við Ljósafoss, útfall Úlfljótsvatns. Stöðin stendur á árbakkanum austan við fossinn, vatnið er leitt um pípur að hverflum stöðvarinnar og þaðan út í ána neðan við fossinn. 

Með tilkomu Ljósafossstöðvar gat fólk skipt yfir í rafmagnseldavélar

Ljósafossstöð – endurnýjanleg orka í 80 ár

Framkvæmdir við virkjun Ljósafoss stóðu frá 1935 til 1937. Mörg handtök þurfti við byggingu aflstöðvarinnar, enda var þetta stærsta verkefni af þessum toga sem ráðist hafði verið í. Við bakka Sogsins var reist 250 manna þorp sem hýsti þá sem störfuðu við þessar miklu framkvæmdir. Kristján 10. Danakonungur og konungur Íslands til 1944 lagði hornstein að stöðvarhúsinu. Virkjun Ljósafoss var tímamótaframkvæmd sem gaf iðnaði kost á að nýta stórvirkar vélar knúnar rafmagni og flýtti þannig mjög fyrir uppbyggingu hans.

Ljósafoss virkjar ána Sogið sem rennur úr Þingvallavatni, líkt og Írafossstöð (1953) og Steingrímsstöð (1959). Aðfaranótt 17. júní 1959 skall á stórviðri og varnargarðurinn hjá Steingrímsstöð sem var í byggingu brast. Vatn beljaði í stríðum straumi inn um göng stöðvarhússins og út í Úlfljótsvatn, reif niður mótauppslátt og sópaði öllu burt sem varð á vegi þess. Þetta var eitthvert mesta tjón sem hafði orðið í mannvirkjagerð hér á landi. Það tók heila 5 sólarhringa að loka skarðinu og hefja framkvændir við uppbyggingu á ný.

Við leggjum mikla áherslu á að orkufyrirtæki þjóðarinnar sé góður granni. Þess vegna höfum við og Útilífsmiðstöð skáta við Úlfljótsvatn, nágrannar okkar í Soginu, gert samkomulag um að Landsvirkjun leggi til ýmsa aðstöðu og aðgang að orkusýningunni í Ljósafossstöð. Skátarnir skipuleggja fræðslu um orkumál fyrir íslenska nemendur og erlenda skáta, og bjóða ýmis tækifæri til útivistar í samstarfi við Landsvirkjun.


Á hverju ári eru ráðin ungmenni í sumarstörf við aflstöðvar Landsvirkjunar. Á Sogssvæðinu starfar rúmur tugur ungmenna á aldrinum 16-20 ára, auk verkstjóra. Við erum sérstaklega ánægð með að geta skapað sumarstörf fyrir ungmenni úr nærsamfélagi aflstöðvanna okkar. Þau sinna mikilvægum störfum við umsjón starfssvæðisins og öðrum tilfallandi umhverfistengdum verkefnum.

Ljósafossstöð var gangsett 1937 og er staðsett við Ljósafoss, útfall Úlfljótsvatns.

2 x ASEA 4,4 MW - 1x General Electric 5,8 MW

Karlstads Mekaniska Werkstad, Svíþjóð

Framleiðendur hverfla og rafala (fyrri hluti)

Framleiðendur hverfla og rafala (seinni hluti)

A.B.Berdal og J.P. Nissen
Halgrim Thoresen
Sigurður Guðmundsson

Uppsett afl	15 MW
Orkuvinnslugeta	105 GWh/ár
Heildarfallhæð	17 m
Afl véla	2 x ASEA 4,4 MW - 1x General Electric 5,8 MW

Fyrri hluti	Höjgaard & Schultz, Danmörku
Seinni hluti	Almenna byggingafélagið

Hverflar	Karlstads Mekaniska Werkstad, Svíþjóð
Rafalar	ASEA, Svíþjóð

Hverflar	S. Morgan Smith Co, Bandaríkjunum
Rafalar	General Electric Int. Co, Bandaríkjunum

Orka

Viðskipti

Fjármál

Umhverfi

Samfélag

Fyrirtækið

Fjölmiðlatorg

Ítarupplýsingar

Aðrar aflstöðvar

Búrfellsstöð II

Þeistareykjastöð

Búðarhálsstöð

Hafið

Fljótsdalsstöð

Vatnsfellsstöð

Sultartangastöð

Blöndustöð

Hrauneyjafossstöð