Skerðing til fiskimjölsverksmiðja, fiskþurrkana og gagnavera

Grípa þarf til takmörkunar á afhendingu víkjandi orku til fiskimjölsverksmiðja og fiskþurrkana, auk gagnavera sem stunda rafmyntagröft. Ástæða aðgerðanna, sem eru ótímabundnar, er samspil erfiðs vatnsbúskapar, hárrar nýtingar stórnotenda á langtímasamningum og aukinnar eftirspurnar heimila og smærri fyrirtækja, sem Landsvirkjun kappkostar að tryggja orku.

Eftirspurn eftir raforku á Íslandi hefur verið mikil á undanförnum misserum. Þar hefur farið saman sterk eftirspurn stórnotenda á sama tíma og eftirspurn heimila og smærri fyrirtækja hefur aukist. Þegar eftirspurn er mikil er raforkukerfið viðkvæmara fyrir stöðunni í vatnsbúskapnum og líklegra að grípa þurfi til skerðinga, eins og fyrri dæmi sanna.

Viðskiptavinir á borð við fiskimjölsframleiðendur og gagnaver í rafmyntagreftri sem ekki hafa gert samninga um kaup á forgangsorku verða fyrir áhrifum þegar vatnafar gefur eftir og afhending til þeirra takmörkuð í samræmi við ákvæði samninga.

Tíðarfar á Þjórsársvæði var mjög þurrt frá byrjun júlímánaðar sem olli því að Þórisvatn fylltist ekki í haust og niðurdráttur hófst snemma á svæðinu, eða upp úr miðjum september. Önnur miðlunarlón Landsvirkjunar fylltust í sumar og Blöndulón og Hálslón fóru af yfirfalli í lok september. Fylling miðlunarforða í upphafi vatnsárs, sem byrjar 1. október, var 93%. Það samsvarar því að um 350 GWh hafi vantað í forðann í upphafi vetrar.

Fyrir utan eina haustlægð um miðjan október hafa þessir þurrkar haldið áfram á hálendinu. Niðurdráttur miðlunarlóna hefur verið mjög eindreginn og þróunin á Þjórsársvæði sambærileg þróuninni haustið 2021, sem þá reyndist viðvarandi.

Ljóst er að takmarka þarf afhendingu á víkjandi orku svo tryggja megi öryggi afhendingar í vetur til þeirra viðskiptavina sem samið hafa um slíkt.

Afhending á víkjandi orku verður stöðvuð frá og með næsta föstudegi, 1. desember. Sú stöðvun verður í gildi þar til miðlunarstaða hefur batnað.

Reynslan sýnir að óverulegar breytingar verða á innrennsli yfir kaldasta tíma ársins, svo búast má við að skerðingin standi fram á vormánuði. Á meðan hún er í gildi býður Landsvirkjun ekki upp á gerð neinna nýrra samninga um afhendingu forgangsorku til stórnotenda á árinu 2024 og sala í heildsölu takmarkast við einn mánuð í senn.